Elektrisch rijden is populair, niet in de laatste plaats vanwege de lage bijtelling.
Nederlanders kunnen al genietend van een lagere bijtelling elektrisch rijden. Maar hoe zit het precies met de bijtelling op privé gebruik van de elektrische auto van de zaak? Zijn er andere zaken om rekening mee te houden wanneer u overweegt elektrisch te gaan rijden?
De automobilist herinnert zich ongetwijfeld nog hoe de invasie van Oekraïne in Nederland enorm pijn deed bij de benzine- en dieselpomp. Bijna van de ene op de andere dag schoot de benzineprijs omhoog. Het effect was zelfs zó nadelig, dat de regering vreesde dat Nederlanders zelfs hun woon-werkverkeer niet meer konden betalen. Daarom werd per 1 april 2022 de benzineaccijns met 17 cent per liter verlaagd. Deze accijnsverlaging had direct effect op de prijs aan de pomp.
Hoewel ruimschoots van tevoren aangekondigd, waren de meeste automobilisten op 1 juli 2023 weer onaangenaam verrast toen ze hun tankbonnetje controleerden. Vanaf die dag werden de accijnzen op benzine, diesel en LPG weer langzaam afgebouwd.
Kosten per kilometer autorijden
Waren álle automobilisten geschokt door deze stijgingen van de brandstofprijzen? Nee, de zakelijke rijder met een elektrische auto bleek de lachende derde. Weliswaar steeg de prijs van elektriciteit ook, maar het opladen van de elektrische auto kost een schijntje in vergelijking met een tankbeurt fossiele brandstof. Zeker wie de elektrische auto thuis oplaadt is spekkoper. Zelfs wie het hoogste elektriciteitstarief betaalt is maximaal € 45 kwijt voor een volle accu, waarmee je honderden kilometers kunt rijden. Veel mensen betalen echter minder voor hun stroom, sommige wekken de strook zelfs op met eigen zonnepanelen op het dak!
De ANWB heeft voorgerekend dat een elektrische auto slechts € 0,07 per kilometer kost bij thuisladen. De hoogste prijs is voor wie de snellader gebruikt, de auto kost dan 13 cent per kilometer. Ter vergelijking: een goedkope benzineauto kost (bij een benzineprijs van € 1,92 per liter) € 0,128 per kilometer.
Bijtelling op de elektrische auto
De zakelijke rijder loopt vaak voorop als het gaat om innovaties in de automotive. Bij elektrische auto’s is dit niet anders. Vooral in de beginjaren was het vaak de zakelijke rijder die de keuze maakte elektrisch te gaan rijden.
Voor de zakelijke rijder is, naast de kilometerprijs, ook de bijtelling op de zakelijke auto van belang. De bijtelling is de manier waarop de Belastingdienst belasting heft op het voordeel dat de werknemer (of zzp-er) privé geniet doordat hij of zij de zakelijke auto ook voor privédoeleinden mag gebruiken.
Bijtelling berekenen
De bijtelling is het bedrag waarmee het belastbaar loon bij de belastingaangifte wordt verhoogd. Anders gezegd, de bijtelling is de economische waarde van het genot dat u als privépersoon hebt gehad doordat u met de zakelijke auto ook privé elektrisch kon rijden.
Om de bijtelling te berekenen heeft u de volgende gegevens nodig:
- De cataloguswaarde van de auto (inclusief accessoires)
- Het jaar van de eerste toelating van de elektrische auto
- Het relevante bijtellingstarief
Tesla effende de weg voor elektrisch rijden. Nu profiteert u ook met goedkopere auto’s van lage bijtelling.
De cataloguswaarde van de elektrische auto
De cataloguswaarde die bij het bereken van de bijtelling voor privé elektrisch rijden wordt berekend is de officiële nieuwprijs van de elektrische auto op het moment dat het Kentekenbewijs Deel I (het deel met de voertuiggegevens) werd afgegeven. De catalogusprijs is de prijs inclusief btw en bpm. Voor de berekening van de bijtelling moet ook de (catalogus-)waarde van de accessoires worden meegenomen. Denk aan een luxe audio-installatie, panoramadak of trekhaak.
Let op: soms kan met wat handig onderhandelen de aankoopprijs van de auto (fors) lager uitvallen dan de cataloguswaarde. Dat is fijn op het moment van aankoop, maar het heeft geen effect op de bijtelling.
Het jaar van de eerste toelating van de elektrische auto
Het jaar van de eerste toelating is de officiële datum waarop de auto voor het eerst in gebruik is genomen. De locatie waar de auto in gebruik werd genomen maakt niet uit. Hoewel de term “eerste toelating” wellicht anders doet vermoeden, gaat het niet om het eerste moment dat de auto Nederland mocht binnenkomen. Een auto die in augustus 2021 in België voor het eerst werd verkocht heeft dus 2021 als jaar van eerste toelating. Ook als de auto vóór april 2023 nooit in Nederland is geweest.
Bij nieuwe auto’s is het bepalen van de datum van de eerste toelating relatief makkelijk; het is namelijk dezelfde datum als waarop het eerste kenteken is afgegeven. Bij de import van gebruikte auto’s kan dat iets lastiger zijn. Maar dat komt relatief weinig voor.
Hoe hoog is de bijtelling voor elektrisch rijden?
De Nederlandse Staat gebruikt Belastingheffing, behalve als bron van inkomsten, ook om het gedrag van Nederlandse ingezetenen te sturen. Elektrisch rijden wordt alom gezien als gewenst gedrag. Het is schoner. Doordat geen fossiele brandstof wordt gebruikt is het beter voor het klimaat. Ook helpt elektrisch rijden tegen luchtvervuiling (fijnstof).
Het is dan ook te verwachten dat de bijtelling voor elektrisch rijden lager is dan de bijtelling voor het rijden op fossiele brandstoffen.
Inderdaad hanteert de Belastingdienst in 2023 twee verschillende tarieven voor de bijtelling, namelijk een standaardtarief van 22% en een verlaagd tarief van 16% voor (bepaalde) emissievrije auto’s (0 gram CO2-uitstoot per kilometer).
Er is geen specifiek tarief “Bijtelling elektrisch rijden”. Sterker nog, de ene elektrische auto wordt anders behandeld dan de andere. Het is daarom onmogelijk te zeggen dat er één tarief “Bijtelling Elektrisch Rijden” bestaat.
Wat valt onder de 16%-bijtelling?
Alleen emissievrije auto’s kunnen geheel aanspraak maken op de bijtelling van 16%. Het betreft waterstofauto’s en auto’s die volledig elektrisch rijden op zonne-energie. Die laatste auto’s mogen géén lood in de accu hebben en moet geïntegreerde zonnecellen hebben met een vermogen van minimaal 1 kilowattpiek.
Verreweg de meeste elektrische auto’s zijn “stekkerauto’s”. Wie in zo een auto elektrisch wil rijden geniet van het verlaagde tarief, maar slechts tót een maximale cataloguswaarde. Is de cataloguswaarde van de elektrische auto méér dan € 30.000? Dan wordt het elektrisch rijden iets duurder, want voor de waarde boven deze grens betaalt u 22%.
Voor alle andere auto’s hanteert de Belastingdienst een fiscale bijtelling van 22%.
Lage bijtelling elektrisch rijden beperkt geldig
Met een lagere bijtelling is het lekker autorijden. Helaas geldt het verlaagde tarief bijtelling slechts voor de eerste 60 maanden elektrisch rijden. De teller begint te lopen op de 1e dag van de maand ná de eerste toelating. De dag van de maand maakt dus verschil voor de bijtelling. Als de datum eerste toelating op de 30e van de maand valt, begint de 60-maanden termijn al één á twee dagen na de eerste toelating. Maar valt de datum eerste toelating op de 2e van de maand? Dan begint de teller pas na (bijna) een maand te lopen.
Wanneer de 60e maand is verstreken wordt de hoogte van de fiscale bijtelling van de elektrische auto opnieuw vastgesteld. Hoe hoog het tarief dan wordt is onbekend, dat is afhankelijk van de op dat moment geldende regels.
Maakt bijtelling elektrisch rijden nu duurder of goedkoper?
Om eerst een open deur in te trappen: belastingen maken alles duurder. Dus ook elektrisch rijden is met bijtelling duurder dan zonder.
De vraag is dan ook niet zozeer of de bijtelling elektrisch rijden aantrekkelijker maakt, maar of het verlaagde tarief aan bijtelling dat voor elektrisch rijden geldt ervoor zorgt dat elektrisch rijden goedkoper wordt.
Het antwoord op die vraag is: het hangt ervan af.
Wanneer we twee auto’s met dezelfde cataloguswaarde vergelijken is de elektrische auto evident goedkoper. In ieder geval de eerste zestig maanden. Maar die vergelijking is wat kort door de bocht. Elektrische wordt immers steeds toegankelijker. Was elektrisch rijden voorheen iets dat alleen in het topsegment mogelijk was, inmiddels leveren steeds meer fabrikanten elektrische auto’s in de middenklasse.
Hyundai Kona: traditioneel, hybride of elektrisch rijden
Een écht eerlijke vergelijking is lastig, omdat de elektrische auto’s over het algemeen niet identiek zijn aan de traditionele auto. Er zijn uitzonderingen, zoals de Hyundai Kona. Deze is verkrijgbaar als benzineauto (met een vermogen van 88kW), hybride (104 kW) en full-electric (150kW).
Het verschil tussen de benzineversie van de Kona en de Electric Premium zit hem niet alleen in het motorvermogen, ook de prijs scheelt enorm. De elektrische versie kost € 46.795, terwijl de benzineversie “slechts” € 34.095 kost (bron).
De bijtelling bedraagt dan (22% van € 34.095 =) € 7.500 per jaar voor de benzine-auto, terwijl de elektrische auto, met het lagere tarief bijtelling wegens elektrisch rijden, € 7.487,20 aan bijtelling oplevert.
Voor de bijtelling is het verschil tussen benzine- of elektrisch rijden dus marginaal. Het grote verschil zit hem in de “brandstofkosten”.
Is het mogelijk de bijtelling op elektrische auto te vermijden?
Sommige mensen rijden privé niet zoveel kilometers. Voor hen is de bijtelling mogelijk hoger dan wat ze anders zouden betalen voor een auto in privébezit. Is het mogelijk de bijtelling te vermijden?
Ja, en nee.
De bijtelling op de zakelijke auto is onvermijdelijk indien de auto ook privé gebruikt wordt. De fiscus is daarin duidelijk: wie privé voordeel geniet, moet hierover belasting betalen. Aan de andere kant: wie privé géén voordeel geniet, hoeft niet te betalen.
De enige manier om de bijtelling op de elektrische auto te vermijden, is dus door hem niet voor persoonlijke ritten te gebruiken. Tenminste, zolang het aantal privé kilometers lager blijft dan 500 km per jaar. U bent dan echter wél verplicht een sluitende rittenadministratie bij te houden. Geen rittenadministratie? Dan gaat de Belasting uit van privégebruik en bent u alsnog de bijtelling verschuldigd.
Moet ik me laten verleiden tot elektrisch rijden vanwege de bijtelling?
Wat is nu goedkoper? Elektrisch of fossiel? De lagere bijtelling voor elektrisch rijden is een belangrijk verkoopargument voor elektrische auto’s. Maar kiezen enkel op basis van hoe hoog (of laag) de bijtelling is, gaat iets te kort door de bocht.
De hoogte van de bijtelling is slechts één van de factoren die meewegen bij de keuze tussen elektrisch rijden of toch weer een diesel- of benzine-auto. Uiteindelijk draait het om de totale kosten van automobiliteit (Total Cost of Ownership, TCO). Hierin zitten, naast de bijtelling, ook de aanschafprijs, onderhoud, belasting, verzekering etc. meegenomen. De ANWB vergeleek de Peugeot 208 1.2 GT (Benzine) met de Peugeot e-208 GT (Electrisch) en constateerde (bij 12.500 km/jaar) dat de elektrisch rijden met de Peugeot voordeliger uitviel.
Kortom: de bijtelling maakt de elektrisch rijden iets voordeliger in vergelijking met rijden in een ongeveer gelijkwaardige benzine-auto. Maar voor een echt goed besluit moeten alle factoren worden meegenomen. En vaak… blijkt ook dan in veel gevallen dat elektrisch rijden financieel de slimme keuze is.
