Voordelen van de eenmanszaak
De eenmanszaak is een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de ondernemer (en eigenaar) en de onderneming één zijn. Er is geen scheiding tussen het privévermogen en het zakelijk vermogen. Een nadeel hiervan is dat de ondernemer (en diens partner bij een huwelijk in gemeenschap van goederen) met het gehele privévermogen aansprakelijk is voor zakelijke schulden. In extreme gevallen betekent dit dat de ondernemer mogelijk het eigen huis moet verkopen om de zakelijke schulden te voldoen. Dat is nogal een risico. Toch kiezen veel starters voor deze rechtsvorm. De eenmanszaak levert namelijk een aantal voordelen op.
Fiscale voordelen van de eenmanszaak
In tegenstelling tot de BV heeft de ondernemer die een eenmanszaak voert recht op ondernemersaftrek. In 2023 betekent dit dat je de winst met € 5.030 mag verlagen. In 2024 zal de ondernemersaftrek € 5.590 bedragen. Daarna wordt de ondernemersaftrek (helaas) elk jaar iets verlaagd. Voor startende ondernemers, met een bedrijf dat jonger is dan 3 jaar, bestaat ook de startersaftrek. Deze bedraagt in 2023 € 2.123.
Over de winst betaal je inkomstenbelasting (in Box 1). Tot een winst van € 73.071 bedraagt het belastingtarief 36,93%, over het meerdere bedraagt het belastingtarief 49,50%
Administratieve voordelen van de eenmanszaak
Naast het fiscale voordeel kent de eenmanszaak enkele administratieve voordelen. Dat begint al bij het oprichten van het bedrijf. Een bezoek aan de plaatselijke Kamer van Koophandel is genoeg om een eenmanszaak op te richten. Tegen betaling van € 75 wordt de onderneming ingeschreven in het Handelsregister en je kunt van start.
Omdat de winst uit de eenmanszaak onder de inkomstenbelasting valt, worden aan een eenmanszaak relatief weinig administratieve eisen gesteld. De balans en jaarrekening hoeven niet te worden gedeponeerd bij de KvK. Wel moet de administratie een betrouwbaar beeld van de bedrijfsvoering geven. Gelukkig kan de boekhouding, inclusief facturatie, grotendeels online worden uitgevoerd.
Voordelen van de BV (Besloten Vennootschap)
Naarmate de onderneming groeit, gaan de nadelen van de eenmanszaak steeds zwaarder wegen. Daarom besluiten veel ondernemers hun eenmanszaak om te zetten in een BV.
Aansprakelijkheid bij de BV
Het belangrijkste voordeel van de BV is echter dat deze rechtsvorm rechtspersoonlijkheid heeft. Als de ondernemer een overeenkomst sluit, doet hij of zij dat niet als privépersoon, maar als vertegenwoordiger van de BV. Dat betekent dat hij of zij (in principe) niet privé aansprakelijk is voor uit de overeenkomst voortvloeiende verplichtingen. Er is sprake van een gescheiden zakelijk en privé vermogen, dit noemen we de beperkte aansprakelijkheid.
Deze scheiding tussen zakelijk en privévermogen geeft ondernemers die grote bedragen moeten lenen om investeringen te kunnen financieren een hoop gemoedsrust.
Makkelijker personeel aannemen
Als het goed is groeit de onderneming, zodat het nodig wordt personeel aan te nemen. Dat levert grote risico’s op. Denk aan loondoorbetaling bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dankzij de beperkte aansprakelijkheid van de BV kan de ondernemer personeel aannemen zonder persoonlijke risico’s te lopen.
Fiscale voordelen van de BV
Naarmate de winst toeneemt, wordt de BV fiscaal steeds gunstiger. Dat komt omdat de ondernemer geen inkomstenbelasting over de winst betaalt. Deze winst valt namelijk onder de vennootschapsbelasting (Vpb).
Hoewel het voordeel van de starters- en zelfstandigenaftrek niet opgaat voor de BV is het tarief van de Vpb een stuk lager dan de inkomensbelasting. Over de eerste € 200.000 bedraagt de Vpb slechts 19%, terwijl over het meerdere 25,8% verschuldigd is.
Let op: De Directeur-Grootaandeelhouder (DGA) moet wel een DGA salaris vanuit de BV ontvangen. Over dit DGA Salaris is wél inkomstenbelasting verschuldigd. Meer over de hoogte van het DGA Salaris in 2023 leest u hier.
Vermogen om kapitaal aan te trekken
Is de eenmanszaak 100% eigendom van de ondernemer, bij de BV kunnen aandelen worden uitgegeven. Dit maakt het makkelijker om een investeerder aan te trekken en het eigen vermogen een boost te geven. Door het verkopen van aandelen wordt de investeerder deels eigenaar van het bedrijf.
Ook biedt de BV de mogelijkheid aandelen te verdelen onder, bijvoorbeeld, de kinderen. Bedrijfsopvolging wordt hierdoor eenvoudiger.
Makkelijk structureren
De BV wordt ook veel gebruikt om het bedrijf te structureren en risico’s te beperken. Door verschillende bedrijfsonderdelen onder te brengen in aparte werkmaatschappijen ontstaan compartimenten. Gaat er iets fout in de ene werkmaatschappij? Dan kunnen de andere werkmaatschappijen ongestoord verder gaan.
Makkelijker verkopen
Overweegt u het bedrijf (op termijn) te verkopen? Ook dan maakt de BV u het leven een stuk makkelijker. Door de aandelen te verkopen, is de onderneming in zijn geheel verkocht. Naar buiten toe hoeft er niets te veranderen. Bij een eenmanszaak is het verkopen van het bedrijf ingewikkelder.
Het verkopen van een BV levert dankzij de deelnemingsvrijstelling zelfs een fiscaal voordeel op. Zolang 5% van de aandelen in handen blijft van een holding, is de verkoop van aandelen in een werkmaatschappij belastingvrij.
De eenmanszaak omzetten naar BV
Om de eenmanszaak om te zetten naar de BV zijn drie verschillende routes mogelijk:
- De activa-passiva transactie
- De ruisende inbreng
- De geruisloze inbreng
Van eenmanszaak naar BV via een activa-passiva transactie
Strikt genomen wordt via deze weg de eenmanszaak niet omgezet in een BV. Bij deze route richt de ondernemer een BV op, om vervolgens vanuit de eenmanszaak alle activa (bezittingen) en passiva (schulden) aan de nieuwe BV te verkopen.
Voor het oprichten van een BV is een notaris nodig. Deze stelt de notariële akte op, met daarin de statuten. Ook zorgt de notaris (meestal) voor de inschrijving van de BV bij de KvK. Het oprichten van een BV kost meestal tussen de € 500 en € 1000.
De ondernemer koopt de aandelen van de nieuw opgerichte BV. Daardoor heeft de BV geld, waarmee vervolgens de activa en passiva van de eenmanszaak worden gekocht.
Van eenmanszaak naar BV via ruisende inbreng
Deze route is voor wie de onderneming met terugwerkende kracht (tot 3 maanden) wil omzetten in een BV en van plan is deze binnen drie jaar te verkopen.
Om de eenmanszaak via ruisende inbreng om te zetten naar een BV dient eerst een intentieverklaring naar de Belastingdienst gestuurd te worden. Stuur deze voor 1 april in, en de omzetting kan per 1 januari van hetzelfde jaar worden doorgevoerd.
Uiteraard moet een nieuwe BV worden opgericht. Dit gebeurt op dezelfde wijze als in de eerdere paragraaf beschreven, alleen voegt de notaris een “akte van inbreng” toe. Hierin wordt omschreven welke activa en passiva uit de eenmanszaak overgaan naar de nieuwe BV.
Mogelijk ontstaat bij deze route een stakingswinst (of -verlies). Dit is het geval wanneer de fiscale boekwaarde afwijkt van de werkelijke waarde tijdens de overgang. Hierover moet inkomstenbelasting worden betaald.
Van eenmanszaak naar BV via geruisloze inbreng
Ook bij deze route is het mogelijk het omzetten van eenmanszaak naar BV met terugwerkende kracht (tot 9 maanden) te doen. Het is dus ook bij deze optie nodig een intentieverklaring op te stellen.
De intentieverklaring moet vóór 1 oktober bij de Belastingdienst zijn ontvangen om de omzetting voor het gehele boekjaar van kracht te laten zijn. Vervolgens heeft u tot 1 april van het volgende jaar om de omzetting van eenmanszaak naar BV via de notaris te regelen.
Wanneer met de eenmanszaak via geruisloze inbreng wordt omgezet naar BV wordt uitgegaan van de bestaande boekwaarden. Er is dus geen sprake van stakingswinst of -verlies. De beginbalans van de BV is gelijk aan de eindbalans van de eenmanszaak.
De geruisloze inbreng heeft één groot nadeel ten opzichte van de ruisende inbreng: de eerste drie jaar mag de BV geen nieuwe aandeelhouders aantrekken. Als het doel is om nieuw eigen vermogen aan te trekken, of de onderneming te verkopen, is de geruisloze inbreng dan ook niet de aangewezen weg.
Verder is deze route gelijk aan die van de ruisende inbreng. Er moet dus een BV worden opgericht, waarbij de notaris ook een akte van inbreng opstelt.
En de VoF dan?
Dit artikel gaat over het omzetten van de eenmanszaak naar een BV. Eén van de genoemde voordelen is dat het bij een BV makkelijker is om andere investeerders aan te trekken. Er is echter nóg een rechtsvorm waarbij het mogelijk is dat er meerdere ondernemers betrokken zijn: de Vennootschap onder Firma (VoF).
Een van de grote nadelen van de Vennootschap onder Firma is dat élk van de vennoten met het gehele privévermogen aansprakelijk is voor het geheel van alle schulden van de onderneming. Als vennoot A namens de onderneming een overeenkomst sluit, is vennoot B dus geheel aansprakelijk. De ene ondernemer zou dus zijn of haar huis en auto kunnen verliezen, omdat de ander een onverstandige zakelijke beslissing neemt. Dat maakt de BV veel aantrekkelijker dan de VoF.
Is het bedrijf opgericht door verschillende ondernemers? Dan is waarschijnlijk sprake van een VoF. De procedure van VoF naar een BV verloopt bijna hetzelfde als wanneer een eenmanszaak wordt omgezet naar een BV. Ook hier kunnen de ondernemers kiezen tussen een activa-passiva transactie, een ruisende inbreng of geruisloze inbreng.
Het grote verschil is dat er meer ondernemers bij betrokken zijn. Dat maakt de waardering van de onderneming (en de individuele inbreng) belangrijk voor het verdelen van de aandelen en zeggenschap.
Is het bedrijf een VoF tussen twee partners? En ziet de Belastingdienst beide partners als zelfstandig ondernemer? Dan kan sprake zijn van een dubbel belastingvoordeel. De Belastingdienst beschouwt dit in veel gevallen echter als een “ongebruikelijk samenwerkingsverband” en zal in dus iets scherper controleren of de omzetting correct gebeurt.
