Wat kan ik het beste doen met mijn winst?
Ondernemen is je passie. Maar hoeveel plezier je ook in je vak hebt, je moet ook privé de rekeningen kunnen betalen. Dus wil je winst maken. Elk jaar wordt bij de jaarafsluiting vastgesteld hoe hoog de winst over het voorgaande boekjaar was. Als eenmaal bekend is hoe hoog de winst is, is de vervolgvraag: wat kan ik het beste doen met mijn winst? Winstuitkering, of investeren?
Simpel gezegd is de winst het bedrag dat je overhoudt wanneer alle kosten (waaronder het DGA salaris) van de omzet zijn afgetrokken. Als het goed is, is de winst positief. Negatieve winst heet verlies. De winst is de vergoeding die de aandeelhouders krijgen voor het investeren in het bedrijf.
De winst is, in principe, bestemd voor de ondernemer. Bij een eenmanszaak of een VoF zijn dat de individuele ondernemers, bij rechtsvormen zoals de BV is de winst voor de aandeelhouders.
Na vaststelling van de jaarrekening moet besloten worden wat er met de winst gebeurt. Bij de eenmanszaak en VoF wordt de winst meegenomen in de Inkomstenbelasting. Bij de BV moet, ook als je zelf de directeur en 100% aandeelhouder bent, een Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) worden georganiseerd waarbij een voorstel winstbestemming wordt voorgelegd.
In dit voorstel wordt aangegeven hoe de winst wordt verdeeld (of hoe het verlies verwerkt wordt). Vaak wordt de winst over de volgende partijen verdeeld:
De hoogte van de winst is deels afhankelijk van boekhoudkundige en administratieve keuzes. De wijze waarop de voorraad gewaardeerd wordt, maar ook het aantal jaar waarover je activa afschrijft kunnen de winst in een bepaald boekjaar beïnvloeden. Dat betekent dat je via methode A -over hetzelfde boekjaar- een heel andere winst kunt rapporteren dan via methode B.
Je bent echter verplicht een “bestendige gedragslijn” te volgen. Dat betekent dat je elk jaar dezelfde keuzes en methodes moet hanteren. Hierdoor wordt de winst weliswaar anders over de boekjaren verdeeld, maar over de gehele levensduur van de onderneming maakt het geen verschil.
Als aandeelhouder heb je recht op winstuitkering. Dit heet dividend. Aangezien de aandeelhouders gezamenlijk (in de AvA) stemmen over de winstverdeling heb je zelf invloed op de hoogte van de winstuitkering. Maar die invloed is niet onbegrensd.
Je mag namelijk niet álle winst uitkeren. Bovendien is het niet altijd slim om alle winst uit te keren.
De aandeelhouders zijn de eigenaar van het bedrijf. In theorie maakt het voor hen niet uit of de winst wordt uitgekeerd of niet. Als de winst niet wordt uitgekeerd, stijgt de waarde van de onderneming immers.
Het maakt (voor de aandeelhouder) niet uit of je een onderneming bezit met een balanswaarde van € 1000 waarvan € 100 op de bank staat, of een onderneming van € 900 zonder banksaldo en een biljet van € 100 in de hand.
Wanneer je besluit de winst niet aan de aandeelhouders uit te keren kun de winst vrij gebruiken om je onderneming te versterken. Je kunt de schuldenlast van de onderneming verlichten door schulden af te lossen, of een buffer voor mindere tijden opbouwen.
In de praktijk is een onderneming die de gehele winst reserveert vaak méér waard dan een onderneming die alle winst volledig uitkeert. Het idee is dat aandeelhouders een hoger rendement kunnen behalen door het geld te investeren in het bedrijf dan door het elders te investeren.
Dit vereist natuurlijk wél dat de onderneming mogelijkheden heeft om rendabele investeringen te plegen. Soms is dat een nieuwe productielijn, andere keren het openen van nieuwe markten en weer een andere keer blijkt het tijd om het gehuurde bedrijfspand over te kopen.
Vaak is het eigen bedrijf één van de beste investeringen. Wanneer het bedrijf voldoende mogelijkheden ziet om te investeren zou het raar zijn eerst geld uit te betalen aan de aandeelhouders (via een winstuitkering) en vervolgens bij de bank te vragen om (dure) financiering). Door de winst te reserveren behoudt de onderneming financiële slagkracht waardoor investeringen makkelijker (en met minder financieringskosten) gerealiseerd kunnen worden.
Dit is ook voor de aandeelhouders slim, want een aandeelhouder met vertrouwen in de onderneming wil natuurlijk niets liever dan investeren in het eigen bedrijf.
Bijkomend voordeel: door de winst niet uit te keren, hoef je ook geen belasting te betalen. Dat scheelt de DGA toch mooi 26,9% belasting in Box 2!
Er is één bijzonder scenario dat speciale aandacht verdient en dat is de herinvesteringsreserve. Deze ontstaat wanneer je een bedrijfsmiddel, bijvoorbeeld een auto, hebt verkocht tegen een waarde die hoger is dan de boekwaarde op het moment van verkoop. Als je van plan bent de boekwinst op die transactie voor nieuwe investeringen te gebruiken mag deze worden opgenomen in de herinvesteringsreserve. Dit verlaagt de winst voor de Vennootschapsbelasting, waardoor je minder belasting hoeft af te dragen.
Voorbeeld: De onderneming koopt een (nieuwe) bestelbus van € 40.000. Deze bestelbus wordt over 5 jaar afgeschreven en zal aan het eind van de economische levensduur een restwaarde van € 5.000 hebben. Na drie jaar besluit de onderneming het hele wagenpark te elektrificeren. De bestelbus wordt verkocht voor € 22.500 en er wordt een elektrische bestelbus besteld.
Tot het moment van verkoop is drie jaar afgeschreven. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen ( € 40.000 – € 5.000 ) / 5 = € 7.000 per jaar. Er is dus al € 21.000 op de bestelbus afgeschreven, zodat de boekwaarde € 19.000 bedraagt.
Doordat de bestelbus wordt verkocht voor € 22.500 maakt de onderneming € 3.500 winst op deze transactie. Bij een Vennootschapsbelasting van 25,8% (2023) zou hierover € 903 belasting betaald worden.
Omdat de onderneming van plan is te investeren in een nieuwe (elektrische) bus mag de onderneming een herinvesteringsreserve op de balans opnemen. Hierdoor bespaart het bedrijf dus € 903 belasting.
Bij aankoop van de nieuwe bus, wordt dit bedrag weer uit de herinvesteringsreserve gehaald.
Het creëren van een herinvesteringsreserve is overigens niet alleen toegestaan bij het verkopen van bedrijfsmiddelen. Het is ook toegestaan wanneer u een vergoeding ontvangt voor verlies of beschadiging van het bedrijfsmiddel (bijvoorbeeld een verzekeringsuitkering).
Een winstuitkering is alléén toegestaan wanneer alle wettelijke en statutaire reserves groot genoeg zijn. Statutaire reserves zijn reserves die in de statuten van de BV zijn opgenomen omdat de oprichters van de BV hiervoor hebben gekozen. Wettelijke reserves zijn reserves die volgens de wet verplicht zijn.
Een voorbeeld van een wettelijke reserve die een winstuitkering kan blokkeren is de herwaarderingsreserve. Deze reserve ontstaat wanneer een activum, zoals een pand, is hergewaardeerd. Als het pand € 100.000 meer waard blijkt dan de boekwaarde, kan deze waarde op de balans worden verhoogd, mits een herwaarderingsreserve van dezelfde grootte wordt meegenomen. Je vermogen is daardoor € 100.000 meer, maar omdat de herwaarderingsreserve ook € 100.000 hoger is, mag dit niet aan de aandeelhouders worden uitgekeerd.
Dankzij de herwaarderingsreserve wordt de continuïteit van de organisatie gewaarborgd, terwijl de liquiditeits- en solvabiliteitsratio’s beter worden. Dat laatste leidt bij financieringsvraagstukken vaak tot een lagere rente!
Een andere voorwaarde voor winstuitkering is de liquiditeitstest. Hiervoor wordt een liquiditeitsprognose opgesteld waaruit blijkt in hoeverre de onderneming na de voorgenomen winstuitkering in staat is haar schulden te betalen. Alleen indien de onderneming minstens 12 maanden na uitkering van het dividend aan al haar verplichtingen kan voldoen, is winstuitkering toegestaan.
Je kunt de winstuitkering gebruiken om een huis, met zwembad, aan de kust aan te schaffen. Maar is dat de beste investering die je kunt doen?
Heb je als aandeelhouder winst uitgekeerd gekregen? Dan is het slim rustig na te denken over wat je het beste kunt doen met de ontvangen winst. Gebruik je een meevaller om een superdeluxe cruise te boeken, om een zwembad in je tuin aan te leggen of zoek je manieren om je geld voor je te laten werken?
Heb je het geld nodig om in je levensonderhoud te voorzien, of heb je de financiële ruimte om na te denken over wat de beste investeringen zijn? Dit nadenken is trouwens niet afhankelijk van een winstuitkering, het is altijd slim om periodiek na te denken over de beste inzet van je financiële middelen.
Het staat je volledig vrij om de ontvangen winstuitkering te besteden zoals jij het wilt. Het is immers jouw geld. Maar we zijn toch zo vrij om je een paar suggesties te doen:
Je hebt nu een aardig inkomen. Van je DGA salaris en de winstuitkeringen kun je leuk leven en je kunt zelfs nog wat opzij zetten. Maar ook ná je 67e wil je een prettig leven kunnen leiden. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een groot deel van de ondernemers onvoldoende pensioen opbouwt. Wanneer je de winstuitkering gebruikt om extra pensioen op te bouwen levert je dat niet alleen een goedverzorgde oudedag op, maar het levert (nu) ook nog eens een fijne fiscale aftrekpost op. Dat is dubbel winst!
Sommige ondernemers willen wel extra investeren in het bedrijf, maar willen ook de vrijheid hebben om het geld elders in te zetten. Voor hen kan het toevoegen van de winst aan de reserves onwenselijk zijn. Maar wanneer je het geld pas over een paar jaar nodig hebt, kun je de ontvangen winstuitkering gebruiken om via een lening te investeren in het eigen bedrijf.
Je ontvangt dan weliswaar geen aandelen en dividendrechten, maar je krijgt wél een vaste (marktconforme) rentevergoeding over de gehele looptijd.
Durf je wel een risico te nemen? Dan kun je besluiten de uitgekeerde winst te gebruiken om te investeren in een andere, startende, onderneming. Wie investeert in een jonge startup loopt serieus risico het geïnvesteerde bedrag niet terug te krijgen, maar wanneer de startup succesvol blijkt, kan het rendement enorm zijn. Hou er wel rekening mee dat het vaak jaren duurt voordat investeringen in startups iets beginnen op te leveren. Een hard groeiende onderneming heeft alle financiering nodig die het kan krijgen en zal over het algemeen zo min mogelijk winst uitkeren.
Wil je de winstuitkering wel investeren, maar is investeren in startups je te riskant? En wil je voldoende spreiding in je investeringsportefeuille? Investeer dan in MKB bedrijven via crowdfundplatforms zoals Geldvoorelkaar en NLInvesteert.
Gebruik de winstuitkering om (privé) schulden uit te keren. Vooral creditcards rekenen vaak hoge rente.
Je kunt de winstuitkering ook gebruiken om te investeren in je privé situatie, bijvoorbeeld door privéschulden af te lossen. Hoe hoger de rente op de schuld, hoe interessanter het is om deze schuld af te lossen. En het mooiste: het aflossen van schulden is volledig risicovrij! Het is dus één van de beste investeringen die je (privé) kunt plegen!
Of gebruik de winstuitkering om je huis te verduurzamen. Met extra isolatie en zonnepanelen op het dak bespaar je fors op de energierekening. En dankzij subsidieregelingen vallen deze investeringen vaak een stuk goedkoper uit.
De lijst aanwendingsmogelijkheden voor je winstuitkering is oneindig. Wat voor jou de beste investeringen zijn is afhankelijk van je persoonlijke situatie en de investeringen die je in het verleden hebt gedaan.
Zorg in elk geval dat je investeringen voldoende gespreid zijn over de verschillende belegging categorieën. Investeer niet alleen in je eigen bedrijf, maar hanteer een langetermijnvisie voor je privé financiën. Het is raadzaam om hierbij gebruik te maken van een ervaren financieel adviseur waar je goed mee kunt sparren.
En vergeet niet: je hebt er hard voor gewerkt, dus het is oké om een deel van je winstuitkering te gebruiken om een beetje van het leven te genieten!