Als MKB-ondernemer of ZZP’er werk je hard om je bedrijf draaiende houden. Dat betekent niet alleen dat je goed werk levert om je klanten tevreden te houden. Minstens zo belangrijk is dat je jouw bedrijf financieel gezond houdt. Dat betekent dat je een gezonde winst moet maken, maar een gezonde onderneming heeft meer nodig dan winst alleen.

Een veelgebruikt begrip rondom je financiële situatie, is cashflow. Maar wat is cashflow precies, hoe kun je cashflow berekenen en waarom is het belangrijk om deze data goed te begrijpen?

Cashflow betekenis: wat is cashflow?

Het begrip cashflow laat zich letterlijk vertalen als geldstroom. En dat is ook precies wat het woord betekent.

Cashflow betekent simpel gezegd de instroom en uitstroom van geld in jouw onderneming. Het gaat hierbij om de werkelijke geldstromen, niet om papieren winst of boekhoudkundige posten. Het verschil tussen winst (kosten en opbrengsten) en cashflow (uitgaven en inkomsten) wordt op economische opleidingen al in het eerste semester gegeven, want de twee zijn fundamenteel verschillend. Toch blijft het voor veel mensen soms lastig het verschil te zien.

Cashflow laat zien hoeveel geld er daadwerkelijk binnenkomt door bijvoorbeeld betalingen van klanten en hoeveel geld eruit gaat door kosten als huur, salarissen en inkopen. Heel simpel gezegd: je cashflow kun je zien, want deze staat op je bankafschrift. Je kosten en opbrengsten staan soms op je bankafschrift (zoals je huurbetaling), maar soms ook niet (je afschrijvingen). Omgekeerd zijn er ook cashflows op je bankafschrift (aflossing van een lening) die je niet in je winst terugziet (dezelfde aflossing van je lening).

Voor jou als ondernemer is het niet belangrijk het onderscheid tussen de twee tot in detail te kennen. Dat onderscheid maakt je geautomatiseerde boekhoudsoftware voor je. Voor jou is het vooral belangrijk wat de cashflow je vertelt over je onderneming.

Wat zegt cashflow jou?

Een positieve cashflow betekent dat er meer geld binnenkomt dan eruit gaat. Dat is gunstig, want het betekent dat je genoeg liquide middelen hebt om aan je verplichtingen te voldoen, zoals het betalen van rekeningen en investeren in je bedrijf. Een negatieve cashflow daarentegen betekent dat je meer uitgeeft dan je binnenkrijgt, wat kan leiden tot betalingsproblemen.

Uit eten, maar geld op zak? Dankzij een gezonde cashflow hoef je misschien niet af te wassem.

Voorbeeld uit de privé situatie:

Je bent een avondje uit met vrienden of vriendinnen. Bijvoorbeeld uit eten. Als er afgerekend moet worden, ontdek je dat je je portemonnee bent vergeten.

Als je (privé) een positieve cashflow hebt, weten je vrienden dat ze de rekening zonder risico kunnen voorschieten. Want zodra je thuis komt, maak je hen het geld direct over.

Zou je privé een negatieve cashflow hebben, bijvoorbeeld omdat je inkomen is gedaald terwijl je vaste lasten niet veranderen, dan weten je vrienden dat ze het risico lopen dat je niet kunt terugbetalen. Misschien betalen ze het eten voor je, uit vriendschap. Maar het kan ook zo maar zijn dat je de rest van de avond in de restaurantkeuken staat af te wassen…

Hoe bereken je cashflow?

De cashflow van je onderneming berekenen is gelukkig niet moeilijk, zelfs als je geen financiële achtergrond hebt. Er zijn verschillende methoden om dit te doen, maar de eenvoudigste manier is via de volgende cashflow formule:

Cashflow = Ontvangsten – Uitgaven

Hierbij tel je alle geldontvangsten bij elkaar op en trek je daar alle uitgaven vanaf. Dit geeft je direct inzicht in je netto kasstroom over een bepaalde periode, zoals een maand of een kwartaal.

Voorbeeld: cashflow berekenen

Stel, werkt op zzp-basis als grafisch ontwerper. In de maand december ontvang je de volgende betalingen:

• €5.000 van klanten voor afgeronde opdrachten.
• €500 voor een voorschot op een nieuwe opdracht.

Je uitgaven in dezelfde maand zijn:

• €1.500 aan huur en vaste lasten.
• €300 aan nieuwe software.
• €200 aan overige kosten.

Je berekening ziet er dan als volgt uit:

Ontvangsten: €5.000 + €500 = €5.500
Uitgaven: €1.500 + €300 + €200 = €2.000
Cashflow: €5.500 – €2.000 = €3.500

In dit voorbeeld heb je een positieve cashflow van €3.500. Dat betekent dat je aan het eind van de maand €3.500 meer geld hebt dan aan het begin van de maand.

Je kunt ook kijken naar het saldo van je bankrekening. Kies je voor deze aanpak? Dan is de cashflow formule:

Cashflow = Eindsaldo – beginsaldo

Als het saldo op 1 januari € 1.000 bedraagt, en op 31 januari € 1.500, is er per saldo € 500 op je bankrekening bijgekomen. Je cashflow is dus € 500. Omgekeerd kan ook. Een saldo op 1 januari van €250, terwijl je op 31 januari -€ 250 op je rekening hebt (roodstand) betekent een negatieve cashflow van € 500. Als je meer bankrekeningen hebt, en wellicht nog een paar kassa’s, tel je de verschillende deelbedragen bij elkaar op.

Waarschuwing:

Zoals gezegd is cashflow iets heel anders dan je winst (of verlies). Hoe verleidelijk het ook is om de positieve cashflow uit te geven, doe dit niet. Want de volgende maand kan heel anders uitpakken. Bovendien zijn er die kosten die niet terugkomen in je cashflow, maar wel drukken op je winst…

Waarom is cashflow belangrijk?

Cashflow is om meerdere redenen belangrijk voor je bedrijf. Ten eerste geeft het inzicht in je financiële positie. Zelfs als je winst maakt op papier, kun je in de problemen komen als je onvoldoende geld op je rekening hebt staan om rekeningen te betalen. Een positieve cashflow zorgt ervoor dat je:

• Salarissen en rekeningen op tijd kunt betalen.
• Kunt investeren in nieuwe projecten of apparatuur.
• Financieel gezond blijft, ook in periodes waarin het iets minder gaat.
• Je leningen op tijd kunt terugbetalen
• Makkelijker leningen kunt krijgen, vaak tegen een wat lagere rente

Een negatieve cashflow daarentegen kan leiden tot problemen, zoals betalingsachterstanden of zelfs faillissement. Daarom is het cruciaal om je cashflow goed te monitoren.

Leuk, die cashflow, maar wat kan ik er mee?

Met een kristallen bol de toekomst voorspellen kan niet. Maar door je cashflow te berekenen heb je iets waarmee je de toekomst wél kunt voorzien! De cashflow formule is simpel.

Als je eenmaal je cashflow hebt berekend, kun je deze data gebruiken om betere financiële beslissingen te nemen. Hier zijn enkele tips:

1. Maak een cashflowprognose

Een cashflowprognose helpt je om te anticiperen op toekomstige geldstromen. Door in te schatten hoeveel geld je verwacht te ontvangen en uit te geven, kun je beter plannen. Dit is vooral van belang wanneer bepaalde betalingen niet maandelijks plaatsvinden. Zo komt het regelmatig voor dat bedrijven hun huur per kwartaal betalen. En wat te denken over dividendbetalingen? Voordat je uitgebreid gaat nadenken over wat je allemaal kunt doen met je dividenduitkering, moet je zorgen dat het bedrijf voldoende geld in kas heeft om überhaupt dividend te kunnen uitkeren.

Dankzij een goede cashflowprognoe voorkom je onaangename verrassingen en helpt je om tijdig actie te ondernemen als je ziet dat er een negatieve cashflow dreigt.

2. Scherper debiteurenbeheer

Veel zzp-ers kennen de betalingsmoraal van hun klanten. Maar als je wat meer klanten hebt, kan het lastig worden je overzicht te houden. Dat is riskant, want één forse factuur die niet op tijd betaald wordt kan een groot effect hebben op je financiële gezondheid. Sterker nog, late betalingen van klanten zijn een van de belangrijkste problemen van cashflowproblemen.

Zorg ervoor dat je duidelijke betalingsvoorwaarden hanteert en stuur tijdig herinneringen als facturen niet op tijd worden betaald. Overweeg ook om voorschotten te vragen bij grote opdrachten, daarmee haal je een deel van de cashflow naar voren en verminder je jouw financiële risico.

Dankzij je cashflowprognose zijn afwijkingen eerder zichtbaar en kun je eerder ingrijpen. Dit levert een strakker debiteurenbeheer op. Dat strakkere debiteurenbeheer zorgt op haar beurt weer voor een betere cashflowprognose.

3. Investeringsbesluiten op basis van gegevens

Als je merkt dat je cashflow krap is, kun je overwegen om investeringen tijdelijk uit te stellen. Dit geeft je meer ademruimte totdat je financiële situatie verbetert. Het kan natuurlijk zijn dat de investering zó rendabel is dat je hem niet kunt laten lopen. In dat geval vertelt de cashflowprognose jou hoeveel je zou moeten lenen én stelt het de bank gerust dat je de lening kunt terugbetalen.

4. Voorraadbeheer

Door scherper te sturen op je voorraad kun je jouw cashflow verbeteren. Probeer je voorraad te optimaliseren door alleen in te kopen wat je nodig hebt. Zo verminder je niet alleen de betalingen aan je leveranciers, je kunt ook toe met een kleiner magazijn, waardoor je kosten kunt besparen.

5. Cashflow en financieringsvraagstukken

Gebruik de cashflow formule om te berekenen of je financiering nodig hebt.

Als je regelmatig een negatieve cashflow hebt, kan het zinvol zijn om naar financieringsmogelijkheden te kijken. Denk aan een zakelijke lening of factoring, waarbij je facturen verkoopt aan een derde partij die direct het geld voorschiet. Dit is natuurlijk alleen mogelijk wanneer de negatieve cashflow tijdelijk is.

Het klassieke voorbeeld is de schaatsenfabriek, die het hele jaar kosten maakt om schaatsen te produceren, maar alleen omzet boekt in de wintermaanden. Gebruik de cashflow formule om per maand te zien hoeveel geld je tekort komt, om tijdelijke financiering te krijgen, die je in de goede maanden kunt aflossen.

Conclusie

Cashflow is een van de belangrijkste financiële indicatoren voor MKB-ondernemers en ZZP’ers. Het geeft inzicht in de werkelijke geldstromen binnen je bedrijf en helpt je om gezond te blijven ondernemen. Door je geldstromen regelmatig te berekenen en te monitoren, voorkom je dat je in de problemen komt. Gebruik de eenvoudige cashflow formule (‘ontvangsten min uitgaven’) om snel een beeld te krijgen van je financiële situatie en pas je bedrijfsvoering aan op basis van deze data.

Met de juiste boekhoudsoftware hoef je de cashflow niet eens zelf te berekenen! Exact Online heeft handige dashboards, waarin je cashflow inzichtelijk wordt gemaakt.

Door slim om te gaan met je cashflow, verbeter je niet alleen je liquiditeit, maar zorg je er ook voor dat je bedrijf kan groeien zonder onverwachte financiële hobbels. Wil je meer grip krijgen op je financiële situatie? Begin dan vandaag nog met het berekenen van je cashflow!